Paardrijden met rugklachten

Door Janneke Jansen, November 2018

Klim jij ook wel eens van je paard met rugklachten. Je bent zeker niet de enige. Veel ruiters en amazones hebben regelmatig last van hun rug tijdens of na het paardrijden. De meningen over paardrijden met rugklachten zijn ook erg verdeeld. Is paardrijden nu juist wel of niet goed voor je rug? In deze blog lees je er meer over.

Soorten rugklachten bij ruiters

Als ruiter kun je te maken hebben met verschillende soorten rugklachten. In sommige gevallen is paardrijden niet aan te raden en kan het zelfs extra schadelijk zijn voor je rug. Heb je al last van je rug en twijfel je of je er verstandig aan doet om te gaan paardrijden? Neem dan contact op met je huisarts!

Ook wanneer je huisarts van mening is dat het veilig voor je is om weer in het zadel te kruipen, is het bij klachten altijd verstandig om dit onder de juiste begeleiding te doen. In Nederland zijn er verschillende paramedici die zich hebben gespecialiseerd in ruiters. Denk hierbij aan Oefentherapeuten Cesar en Mensensieck (www.hippischesportoefentherapie.nl) en fysiotherapeuten. Zij kunnen je helpen in de omgang met en verminderingen van je klachten en zorgen ervoor dat de klachten niet verergeren door het paardrijden.

• Lage rugklachten. Dit is de meest voorkomende soort rugpijn bij ruiters. Het wordt vaak veroorzaakt door een disbalans tussen aan- en ontspanning van je rugspieren. Dit wordt meestal niet alleen veroorzaakt door het paardrijden, maar kan hierdoor wel verergeren. In de meeste gevallen kun je onder de juiste begeleiding gewoon blijven rijden.

• Klachten aan de nek en bovenrug. Ook deze klachten ontstaan vaak door een onjuiste aan- en ontspanning van de spieren. Daarbij kan het zijn dat je ook hoofdpijn hebt. Ook bij dit soort klachten kun je vaak gewoon paard blijven rijden, mits je de juiste begeleiding hebt.

• Klachten aan de Iliopsoas spier. Een verkorting van deze spier kan een ongunstige houding van je rug veroorzaken, waardoor er rugpijn ontstaat. Met een aangepast programma, waarbij je extra oefent om deze spier weer op lengte te krijgen, kun je vaak gewoon blijven paardrijden. Dit aangepaste programma kun je op laten stellen door een oefentherapeut of fysiotherapeut.

• Klachten rondom het SI gewricht. Deze klachten stralen vaak uit naar de billen en de benen. Het kan komen door een blokkade in dit gewricht of bijvoorbeeld door een val. Het is verstandig om eerst te onderzoeken waar de klachten precies vandaan komen en mogelijk een aantal behandelingen zonder paard te ondergaan, voordat je weer in het zadel kruipt.

• Whiplash. Soms wordt dit veroorzaakt door een val van je paard of door bijvoorbeeld een auto-ongeluk. De klachten variëren van hoofdpijn tot concentratieproblemen en dus ook mogelijk pijn in je rug. Laat je goed onderzoeken door de huisarts. Paardrijden kort nadat een whiplash is ontstaan is in de meeste gevallen af te raden. Overleg dus met je arts wanneer je weer in het zadel mag kruipen.

Voor alle soorten lichamelijke klachten geldt; als je merkt dat er geen verbetering optreedt binnen een week, of dat je klachten plotseling erger worden, neem dan onmiddellijk contact op met je huisarts. Zo voorkom je ergere en permanente schade aan je lijf!

Oorzaak tijdens het rijden

Hoewel de meeste rugklachten dus niet de oorzaak vinden in het zadel, kunnen ze door bepaalde factoren toch verergeren wanneer je op je paard rijdt:

• Je had al problemen met je rug, maar was je daar nog niet bewust van. Mogelijk heb je de dag van te voren net iets te intensief in de tuin gewerkt of gesport. Je rugspieren hebben toen hard gewerkt en zijn nog niet helemaal hersteld. Wanneer je dan toch gaat paardrijden, zijn je spieren nog niet in staat om alle bewegingen voldoende op te vangen. Je reactietijd is trager en je spieren zijn minder sterk. Hierdoor kan het zijn dat je plotseling toch rugklachten ervaart.

• Een verkeerd zadel. Je zadel moet niet alleen op je paard passen, maar ook bij jouw natuurlijke anatomie aansluiten. Wanneer je zadel je te vrij laat of teveel opsluit, heeft dit effect op je houding en de mogelijkheid om de beweging van je paard op te vangen.

• Je houding in het zadel stelt je onvoldoende in staat om de beweging van je paard op te vangen. Hierdoor krijgen je spieren en gewrichten klappen te verduren die op termijn voor klachten zorgen.

Vrijwel alle acute rugklachten in het zadel zijn dus terug te leiden naar je houding en zit te paard.

Belastende houding

Je houding en zit zijn de essentie van de belasting van je rug bij het paardrijden. Wanneer je houding niet optimaal is, belast je bepaalde structuren meer. Op termijn zorgt dit voor klachten. Je kunt overbelasting indelen in verschillende groepen:

• Overbelasting door te weinig beweging. Wanneer je moeite hebt met het loslaten en je spieren te veel verkrampen, ontstaat er overbelasting. Je spieren werken het besten wanneer je ze afwisselend aan- en ontspant. Hierdoor verbeterd de doorbloeding en kunnen afvalstoffen worden afgevoerd. Wanneer je te weinig beweegt, verkrampen de spieren. De doorbloeding komt stil te staan en afvalstoffen blijven in de spier hangen.

Op termijn zorgen deze afvalstoffen ervoor dat je spiercellen worden afgebroken. Dit zorgt voor kleine scheurtjes in je spiervezels en dat veroorzaakt pijn. Ook verhinderen ze een goede communicatie tussen je spieren en je zenuwen, waardoor de spieren moeilijker aan te sturen zijn. Een verkrampte spier is maar moeilijk weer te ontspannen. Zo kom je vast te zitten in een vicieuze cirkel; je vergeet hoe je je spier moet ontspannen. Hierdoor komt er geen nieuw bloed meer in de spier en de scheurtjes kunnen zich zonder bouwstoffen maar moeilijk herstellen. Daar komt de pijn vandaan.

• Overbelasting door teveel beweging. Te los in je zadel zitten is ook niet goed. Wanneer je teveel ontspant zullen andere weefsels dan je spieren de bewegingen van je paard op moeten vangen. Normaal gezien helpen je spieren om een beweging in gang te zetten, of af te remmen. Wanneer je teveel ontspant doen je spieren dit niet. Dit klapt dan erg in je rug en belast de banden, pezen en gewrichten tussen de wervels. Uiteindelijk ontstaat er schade aan deze structuren en dit kan pijn en blokkades veroorzaken. Op lange termijn is schade zelfs onomkeerbaar.

• Overbelasting door asymmetrische belasting. De laatste categorie is er een die zijn oorzaak vindt in de verschillen tussen links en rechts en voor en achter. Normaal gesproken zou je willen dat je lijf meewerkt met de zwaartekracht, zodat je met zo min mogelijk spierinspanning kan paardrijden. Wanneer één kant van je lijf harder moet werken dan de andere kant, zorgt dit op termijn voor overbelastingsklachten. De klachten bevinden zich dan vaak maar aan één kant van je lijf. In deze blog lees je meer over symmetrisch boven je paard zitten.

Oplossingen

Omdat zoveel oorzaken van rugklachten bij het paardrijden terug te leiden zijn naar je houding en zit, is het zeker aan te raden om bij aanhoudende problemen een expert in de hand te nemen. Een aantal goede zitlessen kan al voldoende zijn om de overbelasting te verminderen en je klachten te doen afnemen.

Ook een aantal sessies op de Balance Coach of Flexchair kan je helpen om meer controle te krijgen over de aan- en ontspanning van de juiste spieren. In deze blog lees je er meer over

Nogmaals: krijg je opeens last van je rug terwijl je aan het rijden bent. Ga dan even stappen en kijk of de klachten dan afnemen. Wanneer dit niet het geval is, wordt het tijd om je huisarts of therapeut raad te plegen.

Er zijn gelukkig ook een heleboel oefeningen die verlichting kunnen bieden wanneer je last hebt van je rug. In dit filmpje leer je er een aantal:

Heb jij wel eens last van je rug bij het paardrijden? Wat helpt er om jouw klachten te verminderen? Laat het mij en anderen weten in de comments op Facebook.